<<  | Kap. 3.5.4 |  >>

Ralf Schuricht: Taratalla. Latein Grammatik, 2009 <www.taratalla.de>.

3.5 Unregelmäßige Verben

3.5.4 velle, nōlle, mālle – wollen, nicht wollen, lieber wollen

Das Verb velle gehört eigentlich zu den semithematischen Konjugationen. Da nur in der Hälfte aller Formen des Indikativ Präsens ein Themavokal zwischen Wurzel und Endung trat, bewirkten die verschiedenen Endungen eine unterschiedliche Aussprache des Wurzelauslauts -l-, was sich wiederum auf die Vokalfarbe des vorausgehenden Wurzelvokals auswirkte (siehe Lautgesetze in Kapitel 1.3).
Ob sich die 2. Pers. Sg. aus vels entwickelt hat oder auf einen ganz anderen Stamm zurückgeht, bleibt unklar. Auffällig ist nur die Verwandtschaft zum Adjektiv invītus (widerwillig).
Formen wie nōlō sind entstanden aus ne-volō, mālō aus mag(is) volō.
Die Bildung der Perfektstämme erfolgte regelmäßig mit dem halbvokalischen -v-, das hinter dem stammauslautenden Konsonant -l- zu vokalischem -u- wurde.
Präsens-
stamm
Ind. Präsens
Ind. Imperf.
Ind. Futur I
Konj. Präsens
Konj. Imperf.
Inf. Präs.
vol - ō
vī - s
vul - t
vol - u - mus
vul - tis
vol - u - nt
vol - ē-ba - m
vol - ē- - s
vol - ē-ba - t
vol - ē- - mus
vol - ē- - tis
vol - ē-ba - nt
vol - a - m
vol - ē - s
vol - e - t
vol - ē - mus
vol - ē - tis
vol - e - nt
vel - i - m
vel - ī - s
vel - i - t
vel - ī - mus
vel - ī - tis
vel - i - nt
vel - le - m
vel - - s
vel - le - t
vel - - mus
vel - - tis
vel - le - nt
vel - le
nōl - ō
nōn  vī - s
nōn  vul - t
nōl - u - mus
nōn  vul - tis
nōl - u - nt
nōl - ē-ba - m
nōl - ē- - s
nōl - ē-ba - t
nōl - ē- - mus
nōl - ē- - tis
nōl - ē-ba - nt
nōl - a - m
nōl - ē - s
nōl - e - t
nōl - ē - mus
nōl - ē - tis
nōl - e - nt
nōl - i - m
nōl - ī - s
nōl - i - t
nōl - ī - mus
nōl - ī - tis
nōl - i - nt
nōl - le - m
nōl - - s
nōl - le - t
nōl - - mus
nōl - - tis
nōl - le - nt
nōl - le
māl - ō
māvī - s
māvul - t
māl - u - mus
māvul - tis
māl - u - nt
māl - ē-ba - m
māl - ē- - s
māl - ē-ba - t
māl - ē- - mus
māl - ē- - tis
māl - ē-ba - nt
māl - a - m
māl - ē - s
māl - e - t
māl - ē - mus
māl - ē - tis
māl - e - nt
māl - i - m
māl - ī - s
māl - i - t
māl - ī - mus
māl - ī - tis
māl - i - nt
māl - le - m
māl - - s
māl - le - t
māl - - mus
māl - - tis
māl - le - nt
māl - le
Perfekt-
stamm
Ind. Perfekt
Ind. Plqpf.
Ind. Futur II
Konj. Perfekt
Konj. Plqpf.
Inf. Perf.
volu - ī
volu - istī
volu - it
volu - imus
volu - istis
volu - ērunt
volu - era - m
volu - erā - s
volu - era - t
volu - erā - mus
volu - erā - tis
volu - era - nt
volu - er - ō
volu - eri - s
volu - eri - t
volu - eri - mus
volu - eri - tis
volu - eri - nt
volu - eri - m
volu - eri - s
volu - eri - t
volu - eri - mus
volu - eri - tis
volu - eri - nt
volu - isse - m
volu - issē - s
volu - isse - t
volu - issē - mus
volu - issē - tis
volu - isse - nt
volu - isse
nōlu - ī
nōlu - istī
nōlu - it
nōlu - imus
nōlu - istis
nōlu - ērunt
nōlu - era - m
nōlu - erā - s
nōlu - era - t
nōlu - erā - mus
nōlu - erā - tis
nōlu - era - nt
nōlu - er - ō
nōlu - eri - s
nōlu - eri - t
nōlu - eri - mus
nōlu - eri - tis
nōlu - eri - nt
nōlu - eri - m
nōlu - eri - s
nōlu - eri - t
nōlu - eri - mus
nōlu - eri - tis
nōlu - eri - nt
nōlu - isse - m
nōlu - issē - s
nōlu - isse - t
nōlu - issē - mus
nōlu - issē - tis
nōlu - isse - nt
nōlu - isse
mālu - ī
mālu - istī
mālu - it
mālu - imus
mālu - istis
mālu - ērunt
mālu - era - m
mālu - erā - s
mālu - era - t
mālu - erā - mus
mālu - erā - tis
mālu - era - nt
mālu - er - ō
mālu - eri - s
mālu - eri - t
mālu - eri - mus
mālu - eri - tis
mālu - eri - nt
mālu - eri - m
mālu - eri - s
mālu - eri - t
mālu - eri - mus
mālu - eri - tis
mālu - eri - nt
mālu - isse - m
mālu - issē - s
mālu - isse - t
mālu - issē - mus
mālu - issē - tis
mālu - isse - nt
mālu - isse
Imperativ I: nōlī, nōlīte
Imperativ II: nōlītō, nōlītōte
Part. Präs. Akt.: volēns, (nōlēns) / invītus, mālēns
Die Imperative von nōlle werden zur Umschreibung des verneinten Imperativs von Vollverben verwendet:
Nōlī mē tangere! – Fass mich nicht an!
Im klassischen Latein wird das Partizip von nōlle gewöhnlich durch invītus ersetzt.
Lūcius Tertiae invītae (oder nōlentī) adfuit. – Lucius half Tertia gegen ihren Willen.
© 2009 R. Schuricht <www.taratalla.de>